Cây nhọ nồi, còn được biết đến với nhiều cái tên như kim lăng thảo, hạn liên thảo, mặc hán liên hoặc cỏ mực, là một loại cây có tên khoa học là Eclipta prostrata L, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Cây nhọ nồi có thể có màu xanh hoặc đỏ tía, với lông ở thân cây và lá, hoa trắng mọc ở đầu cành. Cây nhọ nồi có nhiều tác dụng trong y học cổ truyền, bao gồm cầm máu, trị tóc rụng, chữa trị bệnh trĩ, bệnh mắt và bệnh da.
Mô tả cây nhọ nồi
Cây nhọ nồi, hay còn gọi là cây cỏ mực, thuộc loài cây cỏ và cao khoảng từ 30 đến 40cm. Thân cây nhọ nồi thường có màu đỏ tía hoặc xanh lục, với lông cứng mọc ở những mấu phình to hơn. Lá nhọ nồi mọc đối, gần như không có cuống lá, và có lông bao phủ hai mặt lá cùng với những khía răng rất nhỏ ở mép lá. Hoa nhọ nồi nhỏ, màu trắng, thường mọc trên ngọn cây hoặc giữa các kẽ lá. Quả của cây nhọ nồi khá nhỏ, có 3 cạnh và đường kính từ 2 đến 3mm.
Phân bố và cách trồng cây nhọ nồi
Cây nhọ nồi phân bố rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới như Pakistan, Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ và một số quốc gia khác ở Đông Nam Á. Tại Việt Nam, cây nhọ nồi thường mọc hoang dại ven đường tại các vùng nông thôn. Loài cây này thích sống ở những vùng đất ẩm và có khả năng thoát nước tốt, với nhiệt độ từ 20 đến 30 độ C. Bạn có thể trồng cây nhọ nồi trong chậu hoặc trong vườn. Thời gian thu hoạch cây nhọ nồi là sau khoảng 2 đến 3 tháng trồng.
Bộ phận dùng, thu hái, sơ chế và bảo quản
Toàn bộ cây nhọ nồi mọc trên mặt đất đều có thể được sử dụng làm thuốc. Cỏ mực có thể được sử dụng tươi hoặc khô. Nếu muốn sử dụng dạng khô, bạn cần thu hoạch cây trước khi nở hoa, bao gồm toàn bộ các bộ phận mọc trên mặt đất, sau đó phơi khô. Khi cần sử dụng, hãy rửa sạch với nước và để ráo, sau đó cắt thành từng đoạn từ 3 đến 5cm và phơi khô. Tùy thuộc vào từng bài thuốc mà có thể sao cháy hoặc sao qua để tối ưu công dụng cầm máu của cây nhọ nồi.
Thành phần hóa học của cây nhọ nồi
Trong cây nhọ nồi, người ta đã tìm thấy nhiều thành phần hóa học có tác dụng dược lý quan trọng, bao gồm alcaloid (ecliptin, nicotin và coumartin lacton), caroten và wedelolacton – một chất curmarin lacton từ đó tách ra được một flavonozit và chất demetylwedelacton. Ngoài ra, cây nhọ nồi còn chứa chất đắng, tannin và một ít tinh dầu.
Nguồn: tieucanhdep
