Hùng đởm, hay còn gọi là Mật gấu, là một vị thuốc được rất nhiều người quan tâm. Với tác dụng sát trùng, thanh nhiệt, giảm đau, làm tan huyết khối và giúp lành tổn thương nhanh chóng, Mật gấu thường được sử dụng để điều trị các chứng đau dây thần kinh tọa, đau khớp và đau cơ bắp.
Mô tả dược liệu Mật gấu
1. Đặc điểm dược liệu
Mật gấu được lấy từ ba loại gấu khác nhau:
- Gấu heo (Meurzus ursinus): Loài gấu có mõm giống lợn.
- Gấu chó (Helaretos malayanus): Loài gấu nhỏ, tai nhỏ, màu lông ngà, và có một khoang hình chữ V ở ngực.
- Gấu ngựa (Selenarctos thibetanus G.Cuvier): Loài gấu tương tự gấu chó, nhưng kích thước lớn hơn và lông màu trắng.
Mật từ gấu ngựa được coi là chất lượng tốt nhất, trong khi mật gấu heo có chất lượng trung bình và mật gấu chó có chất lượng kém nhất.
2. Phân bố
Gấu được tìm thấy ở nhiều môi trường khác nhau trên thế giới. Thành viên của họ gấu (Ursidae) phân bố rộng rãi ở Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Châu Âu và Châu Á. Tại Việt Nam, số lượng gấu hoang dã đang giảm dần, nhưng hiện nay gấu ngựa được nuôi nhốt ở các khu bảo tồn động vật hoang dã.
3. Thu bắt và sơ chế
Gấu có thể được thu bắt quanh năm, nhưng thường được thu vào mùa đông vì lượng mật nhiều hơn. Mật gấu ngựa thường có chất lượng tốt nhất và ít nhất là mật gấu heo.
Để thu bắt mật, người ta chờ gấu ngựa leo lên cây để ăn mật ong, sau đó họ đợi gấu tỉnh dậy từ giấc ngủ và mổ lấy mật. Sau khi thu bắt, mật gấu cần được lưu trữ ở nơi mát mẻ và khô ráo với các chất hút ẩm.
4. Bảo quản dược liệu
Mật gấu cần được bảo quản ở nơi mát mẻ, khô ráo và có chất hút ẩm để đảm bảo chất lượng. Không nên để mật gấu ở nơi ẩm ướt hoặc có nhiệt độ cao, vì điều này có thể làm mất chất lượng của mật.
5. Tác dụng và cách sử dụng
Mật gấu có nhiều tác dụng hữu ích cho sức khỏe, bao gồm:
- Thanh nhiệt, sát trùng, giảm đau, chống viêm.
- Hoạt huyết, làm tan huyết khối, chữa các chấn thương.
- Bảo vệ tế bào gan, cải thiện dịch huyết từ gan.
- Giảm cholesterol, giảm mỡ trong máu, hạ huyết áp.
- Tăng cường hệ tiêu hoá.
- Hỗ trợ điều trị ung thư và kéo dài tuổi thọ.
Mật gấu có thể được sử dụng bên ngoài để xoa bóp hoặc dùng để uống để điều trị bệnh và cải thiện sức khỏe. Liều dùng khuyến cáo là 0.5 – 2 g mỗi ngày, hòa tan với nước ấm hoặc rượu. Mật gấu cũng có thể được kết hợp với các vị thuốc khác.
Cách phân biệt Mật gấu thật giả
Để phân biệt mật gấu thật và mật gấu giả, có một số điểm bạn có thể lưu ý:
- Túi mật gấu thật sẽ có một chất đen nhánh bên trong, và có nhiều hạt màu vàng óng ánh giữa các đám đen. Mật gấu thật có vị đắng, hậu ngọt mát, và nếu ngậm lâu, nó sẽ tan hết trong miệng.
- Các loại mật khác sẽ có vị đắng, không mát, không bóng, không dính lưỡi, mùi tanh và khó ngửi.
- Mật gấu thật không cháy khi đốt.
- Khi nhỏ một hạt mật gấu lên mặt nước, sẽ có những sợi màu vàng buông xuống đáy nước. Nếu hạt mật xoay tròn, đó chứng tỏ mật có chất lượng tốt.
- Khi nhỏ mật gấu vào máu, máu không thể đông được hoặc sẽ rất nhanh tan ra.
- Dùng một bát nước, nhỏ một giọt mật gấu và một giọt sáp ong vào đối diện nhau. Nếu mật thật, nó sẽ di chuyển sang chỗ sáp ong, trong khi các loại mật khác sẽ không di chuyển.
Bài thuốc sử dụng Mật gấu
Mật gấu có thể được sử dụng trong nhiều bài thuốc để thanh nhiệt, giải độc và bồi bổ sức khỏe. Sau đây là một số bài thuốc sử dụng Mật gấu:
- Dùng làm rượu xoa bóp ngoài da, chữa bầm tím và chấn thương: Sử dụng 5g Mật gấu hòa tan với 100ml rượu, dùng để thoa vào chỗ sưng đau.
- Dùng chữa mắt đau, mắt đỏ có màng: Sử dụng một lượng Mật gấu khô bằng hạt gạo, hòa với 2ml nước đun để nguội hoặc nước cất. Lọc hỗn hợp và nhỏ vào mắt mỗi ngày trước khi đi ngủ.
- Bài thuốc giải uất, sơ can, thanh nhiệt, chữa gan nhiễm mỡ, đờm thấp tắc lạc: Sử dụng 3g Mật gấu, 15g Minh phàn, Uất kim, Thanh đại và 10g Xuyên liên. Sắc thành thuốc và dùng uống mỗi ngày.
Lưu ý khi sử dụng Mật gấu
Khi sử dụng Mật gấu, hãy nhớ những điều sau:
- Không để dược liệu tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp.
- Không đun nóng hoặc để ở nơi có nhiệt độ cao.
- Bảo quản lạnh hoặc ngâm với rượu để bảo quản lâu hơn.
- Phụ nữ mang bầu hoặc đang cho con bú không nên sử dụng.
- Người có vấn đề về gan, ống mật không nên dùng.
- Không dùng Mật gấu vào vết thương đang chảy máu và chỉ nên bôi khi máu đã ngừng chảy.
- Trước khi sử dụng, hãy trao đổi với thầy thuốc, bác sĩ hoặc người có chuyên môn.
Mật gấu là một vị thuốc rất quý, nhưng cũng cần sử dụng cẩn thận. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng, hãy tìm hiểu kỹ về Mật gấu và tham khảo ý kiến của chuyên gia trước khi sử dụng.
Liên hệ Tieucanhdep để biết thêm chi tiết: tieucanhdep
