Cỏ mần trầu, với tên khoa học Eleusine Indica(L.) Gaertn, là một loại cây thuộc họ Lúa. Cây cỏ mần trầu còn được biết đến với nhiều cái tên như cây thanh tâm thảo, cây ngưu cân thảo, cây cỏ chỉ tía, hay cây cỏ vườn trầu. Đây là một loại cây thân thảo nhỏ sống được quanh năm. Cỏ mần trầu có những đặc điểm nhận diện như sau:
- Cây thường mọc thành từng cụm khá sum suê, với phần thân cây ban đầu mọc bò dài sau đó mọc thẳng đứng dần và phân thành từng nhánh.
- Chiều cao của cây chỉ khoảng 30 – 50cm.
- Lá cây có dạng dải nhọn và thường mọc so le nhau. Phần phiến lá khá mềm và nhẵn, phần bẹ lá khá mỏng và có một lớp lông. Lá cây mọc xếp thành hai dãy và cách nhau.
- Hoa của cây mọc từng cụm với số lượng khoảng 5 – 7 bông ở phần ngọn. Trên cùng một cành hoa, còn có thêm 2 bông khác mọc ở vị trí thấp hơn.
- Cây có quả với kích thước chỉ 3 – 4mm hình thuôn dài. Quả chín vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm.
Có thể nhầm lẫn cây cỏ mần trầu với cây cỏ chân vịt, tuy nhiên, cây thân vịt thấp hơn và không có bông tách rời.
Cỏ mần trầu thích môi trường sáng, ẩm và chịu nóng tốt. Ở Việt Nam, loại cây này mọc ở nhiều nơi và thường mọc thành từng đám nhỏ ở nhiều khu vực khác nhau. Cây con bắt đầu mọc từ hạt cuối mùa xuân và kết trái vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 7. Ở những khu vực núi cao, nơi trời mưa và độ ẩm tốt, cây mọc quanh năm.
Cỏ mần trầu không chỉ là một loại cây trang trí xanh mát mà còn có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe. Trong các nghiên cứu của Đông Y và Tây Y, đã chứng minh rằng cỏ mần trầu có chứa nhiều thành phần hóa học có tác dụng khá tốt đối với sức khỏe. Cụ thể như:
Tác dụng trong Đông Y
Theo các thầy thuốc Đông y, cỏ mần trầu có đặc tính mát và vị hơi đắng. Loại cây này thường được sử dụng trong những bài thuốc trị ho, giúp mát gan và hỗ trợ lợi tiểu.
Tác dụng trong Tây Y
Dưới đây là một vài tác dụng đặc biệt của cỏ mần trầu trong nghiên cứu y học hiện đại:
-
Hạ sốt và kháng viêm: Cỏ mần trầu có khả năng chống viêm hiệu quả ở đường hô hấp đối với chuột thực nghiệm bị viêm phổi hoặc cúm. Cỏ mần trầu cũng có khả năng hạ sốt tương đương với xơ dừa 100mg/kg.
-
Hạ huyết áp: Cỏ mần trầu có khả năng hạ huyết áp tương đương với Losartan 12,5mg/kg.
-
Kháng khuẩn: Cỏ mần trầu có khả năng kháng khuẩn với một số loại vi khuẩn như Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus và Salmonella choleraesuis.
-
Bảo vệ chức năng thận: Cỏ mần trầu có hiệu quả trong việc kiểm soát chỉ số như urea, creatinine, K+ và Na+.
-
Bảo vệ gan và chữa trị rối loạn lipid máu: Cỏ mần trầu có khả năng giảm nồng độ cholesterol và cải thiện chỉ số như ALT và AST.
Để sử dụng cỏ mần trầu trong điều trị, có một số bài thuốc phổ biến, nhưng cần lưu ý rằng đây chỉ là tư vấn tham khảo. Trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến từ các bác sĩ để được tư vấn cụ thể. Dưới đây là một số bài thuốc Đông y có cỏ mần trầu:
-
Chữa tăng huyết áp: Rửa sạch 500g cỏ mần trầu, giã nát và cho vào một bát nước đun sôi để nguội. Lọc phần thuốc và cho thêm đường để dễ uống. Uống 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi chiều.
-
Chữa sốt cao: Sắc 120g cỏ mần trầu tươi với 600ml nước đến khi còn khoảng 400ml. Cho thêm muối và uống nhiều lần trong 12 tiếng.
-
Chữa viêm da và vàng da: Sắc 60g mần trầu tươi cùng với 30g sơn chi ma để làm nước uống trong ngày.
-
Chữa viêm tinh hoàn: Sắc 60g mần trầu cùng 10 cái cùi vải để làm nước uống trong ngày.
-
Giúp thanh nhiệt, giải độc và an thai: Sắc hỗn hợp 8g cỏ tranh, 8g cỏ mực, 8g rau má, 8g ké đầu ngựa, 8g cam thảo đất, 8g mần trầu, 2g gừng tươi, 4g củ sả và 4g vỏ quýt để dùng uống trong ngày.
-
Chữa mẩn đỏ, sốt nóng và tiểu tiện vàng ít: Sắc 16g mần trầu và 16g cỏ tranh để dùng uống trong ngày.
-
Phòng viêm màng não truyền nhiễm: Sắc khoảng 30g mần trầu để dùng uống trong ngày. Dùng liên tục trong 3 ngày, nghỉ 10 ngày, sau đó dùng thêm 3 ngày nữa.
Khi sử dụng cỏ mần trầu để chữa bệnh, cần lưu ý:
-
Trước khi sử dụng, hãy rửa sạch cây để loại bỏ bụi bẩn và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
-
Tham khảo ý kiến từ các bác sĩ trước khi sử dụng, đặc biệt là đối với những người có bệnh mãn tính hoặc bệnh lý nặng.
-
Thận trọng khi sử dụng đối với những cơ địa nhạy cảm và trẻ em nhỏ.
-
Không sử dụng quá lạm dụng hoặc trong một thời gian dài.
Với những thông tin trên, cỏ mần trầu đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của chúng ta. Tuy nhiên, hãy sử dụng cẩn thận và tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả tốt nhất cho từng trường hợp.
Nguồn: tieucanhdep