Trong thế giới của y học cổ truyền, cây thuốc “mâm xôi” được coi là một “viên thuốc quý” dành riêng cho đấng mày râu. Với tên khoa học Rubus alceaefolius poir (r.molúccanus L) thuộc họ hoa hồng (rosaceae), cây mâm xôi có quả kép trông giống như đĩa xôi màu đỏ tươi.
Đặc điểm của cây mâm xôi
Cây mâm xôi thường mọc hoang trong các vùng đồi núi rừng miền Bắc Việt Nam. Toàn bộ cây mâm xôi đều có thể được sử dụng làm thuốc. Lá của cây có vị se, có tác dụng hoạt huyết, thanh nhiệt, tán ứ, và tiêu viêm. Lá cây chứa flavonoid, tanin, fragarin, acid gallic và ellagic.
Quả mâm xôi chín có màu đỏ rực và rất đẹp, mùi vị gần giống quả dâu tây, nhưng không ngon bằng. Quả có vị ngọt nhạt, tính bình, và có tác dụng bổ can thận, giữ tinh khí, cường dương và tăng sức mạnh.
Quả mâm xôi cũng chứa vitamin C, pectin, fructoz, acid ellagic và nhiều acid hữu cơ khác. Để bảo quản quả mâm xôi tốt nhất, nên để nó trong tủ lạnh vì quả dễ bị hỏng.
Cây mâm xôi già, khi được phơi khô và nấu nước uống, có thể thay thế cho chè và dễ tiêu hóa. Quả cây mâm xôi có khả năng chữa đau thận, tăng cường sinh lực, giảm triệu chứng tiểu són, tiểu không tự chủ và khả năng di tinh.
Nước sắc từ lá cây được sử dụng để điều trị viêm nhiễm miệng và họng, hoạt chất chủ yếu có thể là tanin. Liều lượng sử dụng là 20 – 30g nước sắc uống.
Một số công dụng trị bệnh của mâm xôi
Cây mâm xôi có công dụng làm trà mát và có tác dụng lợi tiểu tiện. Liều lượng sử dụng là 10 – 15g hãm hoặc uống.
Ở Ấn Độ, cây mâm xôi được sử dụng làm thuốc để chữa bệnh tiểu dầm ở trẻ em. Lá cây mâm xôi cũng được sử dụng để điều kinh và gây sảy thai.
Mâm xôi có khả năng chống oxi hóa. Quả mâm xôi chứa vitamin C, flavonoid, acid ellagic, là những chất chống oxi hóa. Acid ellagic có khả năng chống oxi hóa tương đương với vitamin E. Việc ăn quả mâm xôi giúp chống lão hóa, ngăn ngừa bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư.
Mâm xôi cũng có tác dụng trong việc chữa trị bệnh tiết niệu. Mặc dù không có chứng cứ rõ ràng về tính kháng khuẩn của quả mâm xôi, nhưng có báo cáo cho thấy nước sắc từ rễ và lá cây có thể chữa trị nhiễm trùng đường tiểu do vi khuẩn E. coli.
Mâm xôi còn có tác dụng trong việc ngăn chặn sạn thận. Thành phần của mâm xôi giúp giảm lượng canxi trong nước tiểu, vì vậy cây này có khả năng ngăn chặn sạn thận.
Cây mâm xôi cũng có tác dụng trong việc điều trị bệnh đái tháo đường. Theo quan niệm Đông y, bệnh đái tháo đường là do chứng tiêu khát do chân âm hao tổn. Mâm xôi có tác dụng thanh nhiệt, giải khát và hỗ trợ thanh nhiệt trong các cơ quan bị bệnh. Fructose là một loại đường “chậm” có trong quả mâm xôi, do đó người bị đái tháo đường có thể ăn mâm xôi mà không cần kiêng dùng.
Theo một nghiên cứu của Briggs C.J., mâm xôi giảm đáng kể lượng glucose trong máu ở thí nghiệm (Can Pharmaceutical 1997).
Mâm xôi còn có thể tăng khả năng tình dục. Nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy cơ quan sinh dục yếu có hàm lượng kẽm thấp. Trong hạt cây mâm xôi chứa một lượng kẽm rất cao và dễ hấp thụ. Kẽm là một chất dinh dưỡng quan trọng cho tình dục, và nó có thể kiểm soát hàm lượng testosterone, giúp nam giới nhanh chóng hưng phấn và tăng cường sức mạnh của tinh trùng. Các nhà khoa học cũng khuyên rằng trước khi quan hệ tình dục, nên ăn một vài quả mâm xôi để máu lưu thông tốt hơn đến cơ quan sinh dục.
Ngoài ra, mâm xôi còn có tác dụng trong việc điều trị viêm gan mạn tính, sưng gan và viêm tuyến vú. Liều dùng là 30 – 40g cành lá cây mâm xôi phối hợp với cây ô rô và mộc thông, mỗi loại 15 – 20g, hãm hoặc sắc uống.
Lưu ý rằng các thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Hãy theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích tại https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/.
Hy vọng rằng thông tin về cây mâm xôi sẽ hữu ích và thú vị đối với bạn.
