Cây xạ đen, còn được gọi là bạch vạn hoa, cây bách giải, cây dây gối,… là một loại cây dây leo có thân gỗ. Khi trồng, cành của cây sẽ bám đan xen với nhau tạo thành từng búi để mọc. Cây xạ đen có thân tròn, dài 3 – 10m, và có thể thay đổi màu từ xám nhạt khi còn non sang màu nâu khi lớn lên.
Cây xạ đen mọc hoang nhiều ở khu rừng của vùng đồi núi phía Bắc nước ta như Ninh Bình, Hòa Bình, Thừa Thiên Huế,… Thành phần hóa học của loài cây này gồm nhiều chất có tác dụng chống lại khối u, chống oxy hóa, cung cấp dưỡng chất, cải thiện giấc ngủ và tuần hoàn máu.
Công Dụng Đối Với Sức Khỏe
Cây xạ đen có những tác dụng chính sau:
-
Chống lại khối u: Hợp chất trong xạ đen có khả năng chống lại sự hình thành khối u, ức chế tế bào ung thư phát triển và làm cho chúng dễ bị tiêu hủy, từ đó giảm khả năng di căn của khối u.
-
Chống oxy hóa: Mọi hoạt chất có trong cây xạ đen đều có thể chống lại gốc tự do và giảm tác hại của chúng đến tế bào.
-
Ổn định huyết áp: Cây xạ đen có khả năng giúp ổn định huyết áp, đặc biệt là đối với những người cao huyết áp. Đối với người huyết áp thấp, họ nên kết hợp với vài lát gừng để ổn định huyết áp.
-
Cải thiện chức năng và giải độc gan: Hoạt chất trong cây xạ đen có thể hỗ trợ điều trị xơ gan, viêm gan, men gan cao và chống lại các bệnh gan thứ phát.
-
Cải thiện giấc ngủ và cảm giác ngon miệng: Cây xạ đen có tác dụng tốt đối với người suy nhược cơ thể, mất ngủ thường xuyên, và thiếu máu. Ngoài ra, cây xạ đen còn cải thiện tuần hoàn máu, giúp chữa trị chứng chóng mặt hoa mắt.
Nhận Diện Và Sử Dụng Hiệu Quả Cây Xạ Đen
Trên thị trường, có một loại cây được gọi là xạ vàng có hình dạng giống cây xạ đen nhưng không có tác dụng gì đối với sức khỏe. Để phân biệt, người dùng cần lưu ý những đặc điểm sau:
-
Với cây tươi:
- Cây xạ đen có lá sắc tím khi còn non, dày, có răng cưa. Lá cây khi lớn có màu xanh đậm, thân cây màu sẫm.
- Cây xạ vàng có lá mỏng, không có sắc tím, không có răng cưa. Lá cây khi lớn có màu xanh.
-
Với cây đã được phơi khô:
- Cây xạ đen có lá có mùi thơm nhẹ, không giòn, vụn nát. Thân cây màu đen và thơm.
- Cây xạ vàng có lá dễ bị vụn nát, khi phơi khô thường bị giòn. Thân cây màu trắng nhạt và không có mùi.
Cách Sử Dụng Cây Xạ Đen Cho Sức Khỏe
Bộ Phận Sử Dụng Và Liều Lượng
Cành, lá, và thân của cây xạ đen đều có thể sử dụng được. Lá cây xạ đen có thể thu hoạch bất cứ lúc nào trong năm, để đạt hiệu quả cao nhất, cành và lá chỉ nên thu hoạch khi cây già.
Sau khi thu hoạch, các phần của cây xạ đen cần được rửa sạch và để ráo nước, sau đó cắt thành đoạn ngắn và sấy hoặc phơi khô. Sau khi sơ chế, xạ đen được đóng túi và để ở nơi thoáng mát, khô ráo để sử dụng dần.
Liều lượng sử dụng xạ đen phụ thuộc vào loại bài thuốc hoặc dạng dược liệu được sử dụng. Khuyến cáo mỗi ngày chỉ nên dùng tối đa 70g cây xạ đen. Người dùng nên tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng để đạt hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe.
Cách Sử Dụng
Mặc dù xạ đen là một loại dược liệu tự nhiên và an toàn, nhưng nếu sử dụng sai cách và liều lượng, vẫn có thể có tác dụng phụ như đầy bụng, chóng mặt, tiêu chảy, buồn ngủ,… Khi sử dụng bài thuốc từ xạ đen để điều trị ung thư kết hợp với thuốc Tây, nên uống thuốc cách nhau tối thiểu 30 phút để tránh tương tác thuốc.
Người bị bệnh thận, phụ nữ mang thai, đang cho con bú và trẻ em dưới 5 tuổi không nên sử dụng xạ đen.
Một Số Bài Thuốc Tốt Cho Sức Khỏe
Dưới đây là một số bài thuốc từ cây xạ đen có tác dụng tốt cho sức khỏe:
-
Bài thuốc dành cho người mắc bệnh gan: Dùng 50g thân và lá xạ đen kết hợp với 10g mật nhân và 30g cà gai leo, nấu với 2 lít nước. Sau khi sôi được 15 phút, tắt bếp, lọc lấy phần nước để chia thành nhiều lần uống trong ngày.
-
Bài thuốc tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh: Lấy 70g lá và thân xạ đen, nấu với 1.5 lít nước. Khi sôi, giảm nhiệt và để trong 20 phút, sau đó lấy phần nước để uống thay nước lọc.
-
Bài thuốc dành cho người bị ung thư: Kết hợp 40g xạ đen với 30g bạch hoa xà và 20g bán chi liên, sắc với 1.5 lít nước. Đun đến khi chỉ còn 600ml, chắt phần nước, để nguội và dùng làm nước uống trong ngày.
-
Bài thuốc cầm máu và trị mụn nhọt: Sát trùng vết thương, giã nát 3 – 5 lá xạ đen tươi và đắp lên vết thương, sau đó băng lại.
Như vậy, cây xạ đen có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Tuy nhiên, để sử dụng một cách tối ưu và hiệu quả, người dùng nên tham khảo ý kiến của chuyên gia để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
