Cây Vú Bò, hay còn được gọi là Cây Vú Chó, là một loại cây thuốc quý trong danh mục “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của tác giả Đỗ Tất Lợi. Với tên khoa học Ficus heterophyllus L. và thuộc họ Dâu tằm Moraceae, cây Vú Bò có những đặc điểm độc đáo và tác dụng lợi ích sức khỏe.
Mô tả cây
Vú Bò là một cây nhỏ, cao khoảng 1-2 mét, với cành thưa. Lá mọc tỏa ra, chia thành 3-5 thùy, có những khía răng cưa. Mặt lá nhẵn, gân nổi rõ. Hoa nở từ nách lá. “Quả” của cây Vú Bò thực tế là một cụm hoa đặc biệt, có hình dạng giống một chiếc chén nông. Quả chứa trong cụm hoa này thuộc loại quả hạch nhỏ, đường kính khoảng 10mm, với một núm nhỏ màu đỏ giống như đầu vú con bò hoặc vú con chó. Đó là lý do tại sao cây này có tên gọi như vậy. Toàn bộ cây có nhựa mủ trắng.
Hình ảnh minh họa: Cây Vú Bò
Phân bố, thu hái và chế biến
Cây Vú Bò thường mọc hoang ở khắp các vùng đồi núi tại Việt Nam. Rễ, nhựa mủ và toàn cây đều được sử dụng. Cây thường được đào lên, cắt mỏng, phơi hay sấy khô. Có khi cả cây được rang vàng hoặc tẩm mật để có mùi thơm. Có khi cũng được nấu thành cao đặc để sử dụng.
Công dụng và liều dùng
Vú Bò là một vị thuốc phổ biến được sử dụng theo kinh nghiệm dân gian. Dân gian tin rằng cây này có tác dụng bổ trợ, đặc biệt hữu ích cho những người bị hư lao, bạch đới, khí hư, và tắc tia sữa. Ngoài ra, cây cũng được sử dụng để ngâm rượu chữa phong thấp.
Liều dùng hàng ngày là 10-20g dưới dạng thuốc sắc hoặc ngâm rượu. Mỗi lít rượu ngâm 100-200g rễ cây Vú Bò rang vàng, sau đó uống 15-20ml rượu này mỗi ngày.
Bài thuốc có cây Vú Bò trong dân gian
- Chữa ngã bị ứ huyết, đau nhức ngực bụng: Giã nát toàn bộ cây Vú Bò, thêm vào rượu và ít muối, sau đó thoa lên nơi đau.
- Chữa đầy trướng, không tiêu, mặt vàng, kém ăn: Lấy nhựa mủ cây Vú Bò và Ô lông vĩ (bồ hóng bếp rây nhỏ) vừa đủ để tạo thành viên viên có kích thước lớn bằng hạt nhãn. Uống 1 viên mỗi ngày và kết hợp với nước sắc gừng.
Chú ý: Ngoài cây Vú Bò mà mô tả ở trên, còn có một loại cây khác cũng có tên gọi là Vú Bò, có tên khoa học Ficus palmatiloba Merr và thuộc cùng họ Dâu tằm. Loại cây này có lá chia thành 3-5 hoặc 7 chùy, không có khía răng và quả không có cuống. Tuy nhiên, loại cây này ít được sử dụng trong y học cổ truyền.
Để tìm hiểu thêm về các loại cây tiểu cảnh đẹp và ứng dụng của chúng, hãy truy cập tieucanhdep.
