Bệnh tật luôn là mối quan tâm hàng đầu của con người. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc Tây y có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, vì vậy nhiều người đã tìm đến những phương pháp Đông y để điều trị bệnh. Trong đó, lá bồ công anh là một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến. Từ lâu, lá bồ công anh đã được biết đến với tác dụng chữa bệnh. Vậy, lá bồ công anh chữa bệnh gì? Hãy cùng khám phá trong bài viết này.
Tìm hiểu về cây bồ công anh
Cây bồ công anh là một loại cây thuộc họ cúc Asteraceae, được gọi với nhiều tên khác nhau như diếp hoang, rau bồ cóc, mũi mác hoặc rau lưỡi cày. Thân nhỏ, cây bồ công anh có chiều cao từ 60 – 200 cm và mọc thẳng. Lá cây có nhiều hình dạng khác nhau và hoa có màu vàng hoặc tím.
Để trồng cây bồ công anh, có thể sử dụng hạt và thời điểm thích hợp là tháng 3 – 4 hoặc tháng 9 – 10. Sau 4 tháng, lá cây có thể được thu hoạch và sử dụng tươi hoặc phơi, sấy khô và dùng dần mà không cần qua chế biến đặc biệt.
Cây bồ công anh được gọi là mũi mác
Lá bồ công anh được sử dụng làm thuốc, và loại lá tốt nhất để sử dụng là lá đang bánh tẻ hoặc lá khi cây vừa ra hoa. Sau khi thu hoạch, lá được thái thành từng đoạn và phơi khô để sử dụng làm thuốc. Với vị ngọt, đắng và tính hàn, lá bồ công anh được xếp vào các kinh như tỳ, vị, thận, đại tràng, tiểu tràng, bàng quang và can đọt.
Lá bồ công anh chữa bệnh gì?
Các nghiên cứu đã tìm hiểu rõ hơn về tác dụng của loại dược liệu này trong việc chữa trị bệnh. Các tác dụng điều trị bệnh của bồ công anh bao gồm:
Điều trị các bệnh về da
Thân và lá cây bồ công anh chứa nhựa màu trắng như sữa và có vị đắng, tính kiềm cao, giúp sát khuẩn, diệt côn trùng và nấm. Vì vậy, bồ công anh rất hữu hiệu trong việc điều trị các bệnh lý ngoài da như ghẻ, eczema, ngứa do nấm…
Tốt cho người bệnh tiểu đường
Bồ công anh có thành phần hoạt chất có tác dụng kích thích tuyến tụy sản xuất insulin, giúp đẩy lượng đường dư thừa ra khỏi cơ thể, loại bỏ đường tích tụ trong thận ở hầu hết người bệnh đái tháo đường.
Phòng chống ung thư
Theo y học cổ truyền, bồ công anh có tác dụng quan trọng trong việc phòng chống sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng gốc và rễ bồ công anh có tác dụng kháng hóa trị liệu để không làm tổn hại đến các tế bào khỏe mạnh.
Tốt cho xương
Bồ công anh chứa nhiều canxi giúp tăng trưởng, phát triển và chắc xương. Nó cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ xương khỏi các gốc tự do gây hại đối với xương.
Cải thiện chức năng gan
Bồ công anh giúp kích thích gan, giúp cải thiện chức năng gan và thúc đẩy tiêu hóa. Nó cũng giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, tái lập hydrat và cân bằng điện giải.
Cải thiện hệ tiêu hóa
Bồ công anh giúp kích thích sự thèm ăn, cải thiện tốt hệ tiêu hóa. Nó còn có tác dụng làm dịu đường tiêu hóa, giúp loại bỏ các chất độc từ thực phẩm và kích thích sự tăng trưởng các vi khuẩn đường ruột có lợi, ức chế và ngăn cản sự phát triển của các vi khuẩn đường ruột có hại.
Tăng cường sức khỏe của đường tiết niệu
Bồ công anh giúp tăng cường sức khỏe của đường tiết niệu, kích thích sự tăng trưởng của các vi khuẩn có lợi trong hệ tiết niệu và ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại.
Các bài thuốc điều trị từ lá bồ công anh
Dược liệu bồ công anh thường được sử dụng trong điều trị dưới dạng thuốc sắc với liều dùng mỗi ngày từ 20 – 40g lá tươi hoặc từ 10 – 15g lá khô, có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các dược liệu khác (chè dây, lá khôi, khổ sâm…). Tuy nhiên, nhiều người cho rằng bồ công anh có vị rất khó ăn, nên khi dùng tươi bạn có thể kết hợp với một loại rau xanh khác để chế biến món ăn (sinh tố, salad…). Bằng cách này sẽ giúp bạn giảm được mùi hương nồng của dược liệu và thu được lợi ích sức khỏe của bồ công anh.
Cây bồ công anh được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian để chữa trị nhiều loại bệnh khác nhau. Dưới đây là một số ví dụ về cách sử dụng bồ công anh để chữa trị bệnh:
- Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư: Sử dụng 20g rễ bồ công anh, 20g lá bồ công anh và 40g xạ đen đem sắc với 1 lít nước uống hàng ngày.
- Bài thuốc trị tắc tia sữa, sưng vú: Sử dụng 20g lá bồ công anh đem đun với nước uống hàng ngày. Hoặc có thể sử dụng 30 – 40g lá bồ công anh tươi rửa sạch và giã nát lấy nước uống, còn bã đem đắp lên vị trí ngực bị sưng đau. Hiệu quả giảm đau được nhận thấy rõ sau khi dùng bài thuốc 2 – 3 lần.
- Bài thuốc trị ăn uống kém tiêu và hay bị mụn nhọt: Sử dụng 10 – 15g lá bồ công anh khô, 600ml nước. Sắc lấy nước và cô đặc đến thể tích còn 200ml và uống. Kiên trì uống liên tục trong 3 – 5 ngày hoặc có thể kéo dài hơn.
- Bài thuốc điều trị đau dạ dày: Để chế biến bài thuốc điều trị đau dạ dày, ta sử dụng 20g lá bồ công anh khô, 15g khôi tía khô và 10g khổ sâm khô. Hỗn hợp này được đun cùng khoảng 1 lít nước cho đến khi dung dịch cạn lại khoảng 400ml nước, sau đó ngưng đun và lọc lấy nước uống trong ngày. Bài thuốc này cần sử dụng liên tục trong 10 ngày, sau đó nghỉ 3 ngày và lặp lại chu kỳ như vậy cho đến khi hết triệu chứng đau dạ dày.
- Bài thuốc trị mụn nhọt, rắn độc cắn: Giã nát lá bồ công anh tươi, thêm một ít muối đắp lên vùng da bị mụn hoặc bị rắn cắn, dùng gạc băng vết thương lại. Đắp lá bồ công anh lên vết thương mỗi ngày một lần, liên tục trong 1 tuần.
- Bài thuốc trị viêm túi mật, polyp túi mật: Lấy một lượng 30g lá bồ công anh phơi khô pha với nước nóng hoặc dùng trà bồ công anh uống mỗi ngày. Các hoạt chất trong cây bồ công anh có khả năng kháng viêm, chống oxy hóa, giảm đau, giảm đường huyết và kích thích tiêu hóa, giúp hỗ trợ điều trị viêm túi mật, polyp túi mật và cải thiện chức năng tiêu hóa.
Lá bồ công anh trong bài thuốc Đông y điều trị bệnh
Các bài thuốc trên được sử dụng rộng rãi trong y học dân gian để điều trị các bệnh lý khác nhau và thường được kết hợp với các dược liệu khác để tăng hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bạn nên tìm hiểu kỹ về tác dụng phụ có thể gây ra và tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh gây hại đến sức khỏe.
Như vậy, qua những tác dụng dược lý của lá bồ công anh và cách sử dụng chúng trong điều trị bệnh, chúng ta có thể thấy rõ rằng lá bồ công anh là một nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá trong y học. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, chúng ta nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay phương pháp nào để chữa trị bệnh.
Phương Nhi